PÓŁNOCNA BRAMA SPISZA
Kultura Spisza jest o wiele starsza niż myślenie o niej kategoriami narodowymi. W ciągu stuleci wątki słowackie, niemieckie, węgierskie, polskie, rusińskie, żydowskie i inne splatały się w całość, dopełniały wzajemnie, mieszały ze sobą. Spisz, mimo braku swojej administracyjnej stolicy i położeniu na terytorium dwóch krajów, zachował swą tożsamość i jako region kulturowy ma swoją rozpoznawalną specyfikę i wyraźną odrębność, która jak magnes przyciąga wielu turystów. To region Europy gdzie przeplatały się rozmaite wątki kultury i etniczności, gdzie wytyczanie granic państwowych nie było nigdy łatwe ale wszystkie te okoliczności stworzyły obecnie podstawy do stałej, licznej turystyki i rozwoju w duchu Unii Europejskiej. Powierzchnia całego historycznego Spisza jest szacowana na ok. 3.668 km2 i liczy około 365 tys. mieszkańców, z czego na terytorium Polski znajduje się blisko 200 km2, z ponad 15 tys. mieszkańców. Polska część Spisza jest północną bramą do tego atrakcyjnego i urozmaiconego kulturowo i przyrodniczo regionu. Trudno sobie dzisiaj wyobrazić zwiedzanie Spisza bez odwiedzenia Falsztyna, Niedzicy, Frydmana, Kacwina, Łapsz Niżnych i Wyżnych, Łapszanki i Trybsza. W nazwach, historii i zabytkach jakie zachowała ta część Spisza trwa spiska tradycja i atrakcyjność dla przyjezdnych z wielu stron świata. Tradycyjna gościnność Spiszaków powoduje, że przyjezdni chcą tutaj wracać. Obecne otwarcie turystyczne i łatwość przekraczania granicy państwowej powoduje odrodzenie spiskiej kultury i traktowanie Spisza jako odrębnego regionu. Dawnym sercem Spisza był Zamek Spiski i Spiska Kapituła, później urząd ten symbolicznie pełniła Lewocza, a od 1922 roku, kiedy to zlikwidowano żupę spiską, Spisz wszedł w skład trzech województw: preszowskiego i koszyckiego na Słowacji oraz małopolskiego w Polsce.
Tekst: Marek Styczyński
GMINA ŁAPSZE NIŻNE
Gmina Łapsze Niżne to bajeczny zakątek w południowej części województwa Małopolskiego na Spiszu pomiędzy Podhalem a Pieninami, w malowniczym regionie, gdzie przez wieki ścierały się wpływy polskie, węgierskie, słowackie i wołoskie, stąd tez bierze się jej różnorodność przejawiająca się w bogactwie kulturowym, tradycjach, języku, stylu architektonicznym. W skład gminy wchodzi dziewięć sołectw; Łapsze Niżne, Łapsze Wyżne, Kacwin, Niedzica, Niedzica-Zamek, Falsztyn, Frydman, Trybsz i Łapszanka. Każda spiska miejscowość posiada interesujące atrakcje, turystów przyciąga żywy folklor spiski. Oryginalny krajobraz, odrębne zwyczaje, stroje, styl architektoniczny, a wreszcie słynna stara warownia węgierska – Zamek Dunajec w Niedzicy nad Jeziorem czorsztyńskim to główne walory turystyczne. Zwolennicy aktywnego wypoczynku mogą wędrować szlakami turystycznymi w Pieninach Spiskich i Magurze, aktywnie wypoczywać na rowerze, uprawiać sporty wodne na Jeziorze Czorsztyńskim a w zimie zjeżdżać na nartach ze stoku Polana Sosny w Niedzicy oraz w Kacwinie. Z tafli Jeziora najlepiej podziwiać piękno naszej przyrodniczej perełki jaką jest rezerwat przyrody „Zielone Skałki”. Z tej perspektywy również pięknie widać oba zamki; Zamek Czorsztyński oraz Zamek „Dunajec” w Niedzicy. Urozmaicone zaplecze noclegowe od gospodarstw agroturystycznych po komnaty zamkowe stanowi idealną bazę wypadową w pobliskie Pieniny, Tatry i Gorce. W roku 2010 Gmina Łapsze Niżne zajęła I miejsce otrzymując nagrodę Grand Prix w plebiscycie Wielkie Odkrywanie Małopolski.
POLECAMY: